Dlaczego zmiana na biosimilar adalimumabu budzi kontrowersje?
Przejście z terapii lekiem oryginalnym na biosimilar adalimumab w leczeniu zapalnych chorób jelit (IBD) stanowi istotne zagadnienie w praktyce klinicznej. Leki biologiczne, będące dużymi cząsteczkami przeciwciał monoklonalnych skierowanych przeciwko specyficznym celom molekularnym, stały się powszechnie stosowane w leczeniu IBD, co wiąże się ze znacznymi implikacjami kosztowymi. Biosimilary to leki wprowadzane na rynek po wygaśnięciu patentu na lek referencyjny (RP), które wykazują wysoki stopień podobieństwa farmakologicznego oraz brak istotnych klinicznie różnic w skuteczności i bezpieczeństwie w porównaniu z lekiem oryginalnym. Amgevita, jako licencjonowany biosimilar adalimumabu, wykazała wysoki stopień podobieństwa do leku referencyjnego (Humira) w badaniach farmakokinetycznych i klinicznych. Jest to formulacja adalimumabu bez cytrynianu, wybrana zgodnie z krajowymi wytycznymi farmakoekonomicznymi.
Chociaż randomizowane badania wykazały równoważność Amgevity z Humirą, wśród pacjentów i lekarzy przepisujących leki utrzymują się obawy dotyczące jej skuteczności i zamienności. Pacjenci przechodzący na lek, który postrzegają jako tańszy, mogą doświadczać efektu nocebo, w którym oczekiwanie gorszej skuteczności lub większej liczby działań niepożądanych może prowadzić do gorszych wyników klinicznych, mimo identycznych właściwości farmakologicznych. Wyższe wskaźniki przerwania leczenia w otwartych badaniach biosimilarów w porównaniu z badaniami zaślepionymi sugerują występowanie efektów nocebo w tym kontekście, jednak istnieje ograniczona ilość danych dotyczących skali i czasu trwania efektu nocebo spodziewanego przy zmianie na biosimilar.
Kluczowe wnioski kliniczne:
- Zmiana na biosimilar adalimumabu była bezpieczna i skuteczna – nie zaobserwowano istotnych różnic w obiektywnych markerach choroby (CRP, kalprotektyna)
- 25% pacjentów zgłosiło działania niepożądane, głównie w pierwszych 4 tygodniach po zmianie
- Najczęstsze działania niepożądane to:
– reakcje w miejscu wstrzyknięcia (6 przypadków)
– bóle głowy (4 przypadki)
– złe samopoczucie, ból stawów, nudności (po 2 przypadki) - Wyższy poziom lęku o zdrowie był związany z częstszym występowaniem działań niepożądanych, sugerując efekt nocebo
Jak wdrożono przejście na biosimilar w systemie opieki zdrowotnej?
Irlandzki system opieki zdrowotnej obejmuje złożoną mieszankę finansowania publicznego i prywatnego. Finanse publiczne stanowią 75% całkowitych wydatków na zdrowie, podczas gdy płatności z własnej kieszeni i dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne stanowią odpowiednio 11,7% i 14%. Około 1/3 irlandzkiej populacji posiada Karty Medyczne, system oparty na kryterium dochodowym, który pokrywa wydatki medyczne, takie jak wizyty u lekarza i przepisane leki; tacy pacjenci płacą 1,50 € za przedmiot w punkcie wydawania. Ponadto wszyscy obywatele kwalifikują się do programu płatności za leki, który ogranicza koszty leków do 80 € na gospodarstwo domowe miesięcznie. W przypadku samodzielnie podawanych przeciwciał monoklonalnych, takich jak adalimumab, recepty są wystawiane przez świadczeniodawców szpitalnych i realizowane w aptekach środowiskowych za pośrednictwem programu zwrotu kosztów podstawowej opieki zdrowotnej.
W ramach przeprowadzonego prospektywnego badania kohortowego analizowano grupę pacjentów z IBD (chorobą Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego) przechodzących niemedyczną zmianę na biosimilar adalimumabu. Postawiono hipotezę, że u pacjentów samodzielnie przyjmujących leki biopodobne wystąpi efekt nocebo u niektórych pacjentów, który może być przewidziany przez pewne zmienne (np. wiek, płeć, lęk o zdrowie, przekonania o lekach, czas trwania diagnozy, wykształcenie), co spowoduje niezmierzone obciążenie zdrowotne i ekonomiczne.
W sierpniu 2020 roku wszystkim pacjentom leczonym adalimumabem z powodu IBD w szpitalu (około 140 pacjentów) zaproponowano zmianę na biosimilar adalimumabu (Amgevita). Zaawansowana pielęgniarka-praktyk (ANP) przeprowadziła telefoniczną klinikę, podczas której pacjenci byli informowani o uzasadnieniu zmiany, otrzymywali odpowiednie informacje i odpowiedzi na pytania. Następnie otrzymywali nową receptę do wykorzystania przy następnej dawce adalimumabu. Część tych pacjentów została dodatkowo zaproszona do udziału w tym badaniu. Przed zmianą na biosimilar poproszono uczestników badania o wypełnienie kwestionariuszy za pomocą platformy internetowej LimeSurvey. Pozostali pacjenci, którzy nie weszli do badania, przeszli na biosimilar z rutynową obserwacją kliniczną i bez dodatkowych pomiarów.
Jak oceniano wyniki leczenia i efekt nocebo?
W badaniu zastosowano dwa narzędzia do pomiaru wyników zgłaszanych przez pacjentów. Subiektywne doświadczenie objawów IBD mierzono za pomocą kwestionariusza kontroli IBD (IBDCQ) 4 tygodnie przed zmianą i 4 tygodnie po zmianie. Jest to uznana i zwalidowana miara kontroli IBD doświadczanej przez pacjenta, która wykorzystuje 8 pytań ocenianych w skali od 0 do 16, gdzie wyższe wyniki wskazują na mniejsze obciążenie objawami i lepszą kontrolę choroby, oraz wizualną skalę analogową (VAS) od 0 do 100 do oceny ogólnej kontroli choroby, gdzie 100 oznacza najlepszą możliwą kontrolę. Jakość życia związaną ze zdrowiem mierzono za pomocą wyniku użyteczności EQ-5D-5L i VAS 8 tygodni przed zmianą i ponownie 8 tygodni po zmianie.
Obiektywną kontrolę choroby oceniano za pomocą obiektywnych systemów punktacji choroby stosowanych 4 tygodnie przed zmianą i 4 tygodnie po zmianie: indeksu Harvey-Bradshaw dla choroby Leśniowskiego-Crohna i częściowej skali Mayo dla wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, oraz biochemicznych miar stanu zapalnego, w tym kalprotektyny kałowej (FC) i białka C-reaktywnego w surowicy (CRP). Zmierzono również czas trwania diagnozy IBD i czas trwania leczenia Humirą.
Kwestionariusz Przekonań o Lekach (BMQ) został opracowany w celu oceny poznawczych reprezentacji leków i obejmuje miary tego, jak konieczne dana osoba uważa swoje leki (np. “Bez Humiry byłbym bardzo chory”) i obawy, jakie ma w związku z przyjmowaniem swoich leków (np. “Czasami martwię się o długoterminowe skutki przyjmowania Humiry”). Różnica między tymi wynikami jest określana jako indeks różnicy między koniecznością a obawami i wykazano, że przewiduje przestrzeganie zaleceń dotyczących leków. Krótka forma Indeksu Lęku o Zdrowie (SHAI) jest szeroko stosowaną, ważną i wiarygodną miarą lęku o zdrowie. SHAI wymaga od uczestników wskazania ich zgody z serią 18 stwierdzeń (np. “Spędzam większość czasu martwiąc się o swoje zdrowie”) i generuje wynik od 0 do 54. Pacjenci z hipochondrią i lękiem wykazali normy wyników odpowiednio 37,9 i 18,5. Zarówno BMQ, jak i SHAI były mierzone 8 tygodni przed zmianą.
Jakie metody i koszty zastosowano w badaniu?
Efekt nocebo zdefiniowano jako: (i) pogorszenie subiektywnych wyników objawów związanych z IBD przy użyciu IBDCQ przy braku obiektywnych dowodów na wzrost aktywności choroby mierzonej przy użyciu obiektywnych systemów punktacji choroby i biochemicznych miar stanu zapalnego; lub (ii) pojawienie się nowych działań niepożądanych przypisywanych biosimilarowi. Zdarzenie niepożądane zdefiniowano jako każde niekorzystne zdarzenie medyczne u uczestnika. Podczas telefonicznych konsultacji kontrolnych pytano uczestników o wystąpienie nowych działań niepożądanych za pomocą pytań otwartych z neutralnymi podpowiedziami przez pielęgniarkę lub ANP, a ich odpowiedzi były rejestrowane narracyjnie.
Przeprowadzono analizę kosztów, która koncentrowała się na zasobach opieki zdrowotnej związanych z wdrożeniem programu przejścia na biosimilar, kosztach leków i korzystaniu z nieplanowanej podstawowej i specjalistycznej opieki w okresie 8-tygodniowej obserwacji. Aby oszacować bezpośrednie koszty wdrożenia tej kliniki przejścia, analiza kosztów uwzględniała czas personelu potrzebny do zaplanowania programu przejścia, identyfikacji pacjentów do przejścia, stworzenia literatury informacyjnej dla pacjentów i ułatwienia 12 telefonicznych klinik przejścia w okresie 2 miesięcy, obsługiwanych przez ANP i pielęgniarkę w IBD. Dane dotyczące wykorzystania czasu personelu do przejścia były zbierane prospektywnie. Koszty jednostkowe zostały zidentyfikowane z publicznie dostępnych źródeł danych, w tym opublikowanych przez irlandzką służbę zdrowia wynagrodzeń personelu klinicznego i administracyjnego. Koszty wynagrodzeń oszacowano na podstawie odpowiednich skal wynagrodzeń Wykonawczej Służby Zdrowia i zgodnie z irlandzkimi wytycznymi ekonomicznymi dotyczącymi zdrowia. Koszty zużycia dawek leków Humira i Amgevita przez okres 8 tygodni obliczono przy użyciu bazy danych kosztów jednostkowych Programu Zwrotu Kosztów Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Nieplanowane korzystanie z opieki lekarza rodzinnego, konsultanta szpitalnego, lekarza niekonsultanta i pielęgniarki praktyka oraz opieki ambulatoryjnej zidentyfikowano z dostępnych dokumentacji medycznych przez okres 8 tygodni i wyceniono przy użyciu kosztów jednostkowych z opublikowanych źródeł, jak wspomniano wcześniej. Szacunki kosztów jednostkowych, w razie potrzeby, zostały przeliczone na euro (€) w cenach z 2021 roku przy użyciu odpowiednich wskaźników.
Wielkość próby oszacowano przy użyciu testu t dla prób zależnych w celu określenia prawdopodobnej różnicy między produktem referencyjnym a biosimilarem, w odniesieniu do pierwszorzędowego punktu końcowego: objawów mierzonych za pomocą IBDCQ VAS po 4 tygodniach. Zmienność tła w danych oszacowano przy użyciu wyników IBDCQ VAS z kohorty pacjentów z IBD przyjmujących Inflectra (biosimilar Infliximabu; porównywalna populacja). Wymagana była wielkość próby 47 uczestników, aby osiągnąć 5% istotną wartość p (dla jednostronnego testu na zmniejszenie wyników przy 80% mocy), gdy prawdziwe zmniejszenie średnich wynosi 10%. Aby uwzględnić rezygnacje, zrekrutowano dodatkowych uczestników. W sumie 71 uczestników dołączyło do tego badania kohortowego. Każdy pacjent wyraził pisemną świadomą zgodę na udział. Zgoda etyczna została udzielona przez Komisję Etyki Badań Klinicznych Szpitala Uniwersyteckiego w Galway (Ref. C.A.2346).
Jakie wyniki kliniczne i działania niepożądane zaobserwowano?
Z 71 pacjentów początkowo zrekrutowanych, 7 zostało wykluczonych z analizy: 2 przeszło na biosimilar przed ukończeniem pomiarów wyjściowych, 3 utracono z obserwacji, 2 opuściło badanie z wyboru pacjenta, z czego 1 powrócił do Humiry. W kohorcie włączonej do badania dominowała choroba Leśniowskiego-Crohna. Spośród 60 pacjentów, którzy odpowiedzieli na kwestionariusz ekonomiczny, 38 (63%) posiadało Kartę Medyczną. Średnio uczestnicy mieli rozpoznanie IBD od 12,38 lat (odchylenie standardowe 8,07, zakres 2-31) i przyjmowali adalimumab przez 3,66 lat (odchylenie standardowe 3,48, zakres 0,13-15,16) przed zmianą.
Wyniki badania wykazały nieznacznie niższe wyniki IBDCQ po zmianie (z 13,33 4 tygodnie przed zmianą do 12,49 4 tygodnie po zmianie; p = 0,04295). Nie było istotnej różnicy w jakości życia związanej ze zdrowiem mierzonej 8 tygodni przed zmianą i 8 tygodni po zmianie. Średni wynik użyteczności EQ-5D-5L wynosił 0,88 przed zmianą i 0,85 po zmianie (p = 0,27), a średni wynik EQ-5D-5L VAS wynosił 79,67 przed zmianą i 78,90 po zmianie (p = 0,84).
Przed zmianą żaden z uczestników nie zgłaszał działań niepożądanych związanych z leczeniem adalimumabem, co można było przewidzieć w kohorcie dobrze ustabilizowanej na leku. Sześćdziesięciu dwóch uczestników dostarczyło informacje kontrolne na temat działań niepożądanych; spośród nich 16 uczestników zgłosiło 17 nowych działań niepożądanych po zmianie na biosimilar. Większość z nich (11/16) zgłoszono w ciągu pierwszych 4 tygodni po zmianie. Odnotowano 6 zgłoszeń reakcji w miejscu wstrzyknięcia, w tym pieczenie i ból w miejscu wstrzyknięcia. Jedenastu pacjentów zgłosiło inne objawy: 4 pacjentów zgłosiło ból głowy, 2 pacjentów zgłosiło złe samopoczucie, 2 zgłosiło ból stawów, 2 zgłosiło nudności, 1 zgłosił ból dolnej części pleców, 1 zgłosił zmęczenie i 1 zgłosił wysypkę skórną. W obserwacji kontrolnej 8 tygodni po zmianie nie zgłoszono żadnych działań niepożądanych.
Dwóch pacjentów powróciło do Humiry podczas badania: 1 zgłosił ból głowy, nudności i stan przedomdleniowy, które rozpoczęły się w ciągu 1 godziny od przyjęcia Amgevity i trwały 5-7 dni po obu z 2 dawek Amgevity; inny zgłosił pogorszenie istniejącej wysypki skórnej, ból stawów i sztywność stawów po 2 dawkach. Obaj pacjenci zostali przyjęci na dodatkową wizytę ambulatoryjną i powrócili do Humiry na ich prośbę.
Korzyści ekonomiczne i organizacyjne:
- Średnia miesięczna oszczędność na pacjencie: 1125€ w kosztach leków
- Całkowita roczna oszczędność dla 64 pacjentów: 864,000€
- Koszt wdrożenia programu zmiany: 133€ na pacjenta
- Dedykowane kliniki przejścia i wsparcie pielęgniarskie zwiększają skuteczność procesu zmiany
- Program zachęt przyniósł dodatkowe 500€ na pacjenta dla oddziału szpitala
Czy wyniki analiz statystycznych ujawniają zależności między zmiennymi?
Nie zaobserwowano istotnej różnicy w aktywności choroby mierzonej za pomocą obiektywnych skal aktywności choroby przed i po zmianie. Nie było istotnej zmiany w średnich wynikach indeksu Harvey-Bradshaw po zmianie (2,8 przed zmianą vs. 2,1 po zmianie; p = 0,2011). Ze względu na małą populację z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (11 pacjentów z zarejestrowanymi pomiarami), nie było znaczącej mocy porównania średniego wyniku częściowej skali Mayo przed i po zmianie, ale nie było dowodów na prawdziwą zmianę po zmianie (0,3 przed zmianą i 0,6 po zmianie; p = 0,2674).
Dwudziestu czterech pacjentów miało sparowane wyniki FC. Mediana FC wynosiła 79,5 μg/g przed zmianą i 61 μg/g po zmianie. Różnica w FC przed i po zmianie nie była istotna (p = 0,8564). Różnica między CRP przed zmianą i po zmianie również nie była istotna (średnio 2,3 przed zmianą i 2 po zmianie; p = 0,3011). Nie było dowodów na zmianę biochemicznych markerów aktywności choroby przed i po zmianie. Oportunistyczne poziomy adalimumabu sprawdzono u 44 pacjentów, z których 39 miało poziom w zakresie terapeutycznym, a u 2 obecne były przeciwciała przeciw adalimumabowi.
Jakie korzyści ekonomiczne związane są z przejściem na biosimilar?
Koszt na pacjenta kliniki zmiany obliczono na podstawie 71 pacjentów początkowo zrekrutowanych. Całkowity koszt personelu prowadzenia klinik zmiany dla 71 pacjentów wyniósł 9464 €, co daje średni koszt 133 € na pacjenta. W czasie tego programu zmiany działał program zachęt, który zapewniał premię w wysokości 500 € za pacjenta, która była wypłacana lokalnemu oddziałowi szpitala. Przyniosło to jednorazową płatność w wysokości 32 000 € dla oddziału za zmianę 64 pacjentów. Ta płatność nie została uwzględniona w analizie kosztów.
Oprócz zaplanowanej kliniki zmiany, zmiana w tej kohorcie była związana z nieplanowanymi potrzebami opieki u 4/64 (6%) pacjentów w ciągu 8 tygodni obserwacji. Dwóch z nich to pacjenci, którzy doświadczyli działań niepożądanych wymagających dodatkowych rozmów telefonicznych, wizyt u lekarza rodzinnego i w poradni, a w jednym przypadku transportu karetką do szpitala. U jednego pacjenta przypadkowo zauważono subterapeutyczny poziom adalimumabu i pozytywne przeciwciała przeciw adalimumabowi, co wymagało dodatkowej kontroli w poradni przed zmianą. Jeden pacjent został przyjęty do szpitala z objawami zaostrzenia wymagającego badania endoskopowego i 2-dniowej hospitalizacji; objawy te poprzedzały zmianę. Ponieważ te ostatnie 2 przypadki uznano za niezwiązane ze zmianą (ponieważ wystąpiły przed zmianą), koszt ich nieplanowanej opieki nie jest uwzględniony w tej analizie.
Spośród 64 pacjentów w tej analizie, 44 przepisano Humirę 40 mg co 2 tygodnie, 19 przepisano Humirę 40 mg tygodniowo, a 1 przepisano 80 mg co 2 tygodnie. Biorąc pod uwagę różne koszty różnych dawek, średni koszt Humiry na pacjenta miesięcznie w tej kohorcie wynosił 2865 €, w porównaniu z 1740 € dla Amgevity, co daje średnią oszczędność kosztów 1125 € na pacjenta miesięcznie w kosztach leków. Całkowitą oszczędność kosztów leków dla tych 64 pacjentów można oszacować na 864 000 € rocznie. W horyzoncie czasowym 8 tygodni dla tej analizy, całkowita oszczędność kosztów leków dla tych 64 pacjentów wyniosła 143 958 €; biorąc pod uwagę koszt kliniki zmiany i koszt nieplanowanej opieki po zmianie, oszczędność kosztów na pacjenta wyniosła 2091 €.
Jakie wnioski i perspektywy płyną z badania?
W tym prospektywnym badaniu kohortowym opisujemy doświadczenie niemedycznego programu przejścia na biosimilar adalimumabu w pojedynczej jednostce gastroenterologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem w tym badaniu przewidywania efektów nocebo. Istnieją pewne dowody na łagodną poprawę subiektywnych objawów (wynik IBDCQ) po przejściu na biosimilar, chociaż rzeczywista różnica w wyniku była tak mała, że może mieć wątpliwą istotność kliniczną. Nie było dowodów na to, że zmiana wpłynęła na obiektywne wyniki choroby lub parametry biochemiczne (FC, CRP); wspiera to równoważność terapeutyczną oryginalnego adalimumabu i biosimilarnego adalimumabu i jest zgodne z innymi badaniami niemedycznego przejścia na biosimilar.
Wskaźniki zgłaszanych zdarzeń niepożądanych wydawały się wzrastać po zmianie. Istniały pewne dowody na to, że zgłaszane zdarzenia niepożądane (po zmianie) zależały od wyniku lęku o zdrowie. Podobna analiza nie wykazała dowodów na to, że wynik lęku o zdrowie był związany ze zmianą wyniku IBDCQ. Nie znaleziono dowodów na inne związki między zmiennymi, w tym czasem trwania choroby i czasem trwania leczenia adalimumabem, a zgłaszanymi działaniami niepożądanymi lub zgłaszanymi objawami.
Wskaźnik zdarzeń niepożądanych w tej kohorcie jest znacznie wyższy niż wskaźniki zgłaszane w literaturze międzynarodowej. Może to być wynikiem sposobu definiowania takich zdarzeń, nieustrukturyzowanego sposobu ich rejestrowania lub czasu, kiedy pacjenci byli proszeni o zgłaszanie. Każde niekorzystne zdarzenie medyczne u uczestnika, na podstawie samooceny uczestników, zostało uwzględnione jako działanie niepożądane, niezależnie od ciężkości, i nie przeprowadzono formalnej oceny przyczynowości. Przyszłe badania mogłyby zastosować bardziej rygorystyczne ramy, aby dalej wyjaśnić związek między przejściem na biosimilar a występowaniem nowych działań niepożądanych. W tym badaniu 2 pacjentów powróciło do Humiry w wyniku działań niepożądanych przypisywanych biosimilarnemu adalimumabowi. Efekty nocebo zostały przedstawione jako powód przerwania w kilku badaniach obserwacyjnych, ale biorąc pod uwagę brak danych randomizowanych, nie można potwierdzić, że wpływają na utrzymanie leczenia.
Pragmatyczny projekt i rzeczywiste otoczenie zapewniają dobrą trafność ekologiczną, a zbieranie prospektywnych długotrwałych danych klinicznych dodaje sile projektu badania. Ponieważ jest to badanie obserwacyjne bez zaślepionej grupy porównawczej, działania niepożądane opisane w tej kohorcie nie mogą być jednoznacznie przypisane efektom nocebo. Częste zgłoszenia reakcji w miejscu wstrzyknięcia mogą odzwierciedlać różnice w konstrukcji i funkcji urządzeń do automatycznego wstrzykiwania między RP a biosimilarem. Ponadto, potencjalnie może istnieć błąd niereagujących, biorąc pod uwagę wysoki wskaźnik niereagujących na kwestionariusze kontrolne, co mogło być związane z przeprowadzaniem badania podczas pandemii Covid-19. Endoskopowe dane kliniczne nie są uwzględnione w tym badaniu ze względu na krótki okres obserwacji i ograniczenia zasobów. Otwarty projekt i brak grupy kontrolnej są dalszymi ograniczeniami tego badania. Zauważamy również brak miary do uchwycenia oczekiwań uczestników przed zmianą.
Przyspieszenie przejścia poprzez dedykowane kliniki przejścia, choć czasochłonne, ma potencjał znacznych korzyści kosztowych. Uznaje się, że badanie to stanowi oszacowanie tylko bezpośrednich kosztów wdrożenia i nie uwzględnia szeregu bezpośrednich i pośrednich kosztów w ramach i poza systemem opieki zdrowotnej. Dodatkowe wymagania infrastrukturalne, takie jak przestrzeń biurowa, nie zostały uwzględnione w analizie na podstawie założenia, że kliniki te mogłyby być przeprowadzane w ramach istniejącej infrastruktury fizycznej. Jednak to założenie jest uzależnione od reorganizacji usług w celu ułatwienia wprowadzenia klinik przejścia. W przypadku, gdyby taka przestrzeń nie była dostępna, konieczne może być rozważenie dodatkowych kosztów ogólnych i potencjalnego zakłócenia innych usług, które klinika taka może spowodować. Niemniej jednak, znaczne miesięczne oszczędności kosztów leków, zrównoważone z kosztem prowadzenia dedykowanej kliniki przejścia, wykazują znaczną korzyść z przyjęcia proaktywnego podejścia do przejścia zamiast oportunistycznego przejścia podczas rocznych lub półrocznych wizyt ambulatoryjnych.
Badanie to dodaje do rosnącej literatury opisującej rzeczywiste doświadczenie stosowania leków biopodobnych i będzie istotne dla klinicystów planujących niemedyczne zmiany na biosimilary w różnych warunkach. Istnieje potrzeba ciągłej edukacji i wsparcia dla lekarzy przepisujących leki biopodobne. Pracownicy służby zdrowia pewni swojej wiedzy na temat biosimilarów i świadomi czynników wywołujących uprzedzenia mogą pomóc zmniejszyć ryzyko efektów nocebo i poprawić wyniki pacjentów.
Przyszłe badania powinny dążyć do dalszego wyjaśnienia, czy efekty nocebo mogą być zminimalizowane lub zapobiegane, być może poprzez dostarczanie zrównoważonych informacji na temat profili ryzyka-korzyści, formułowanie informacji w celu skupienia się na pozytywnych atrybutach oraz promowanie procesów wspólnego podejmowania decyzji wraz z upodmiotowieniem pacjenta. Związek między lękiem o zdrowie a występowaniem działań niepożądanych w tym badaniu może sugerować, że lęk o zdrowie mógłby być odpowiednim celem interwencji w celu poprawy wyników, lub że lekarze przepisujący leki powinni oferować dodatkową pomoc osobom z wysokim poziomem lęku o zdrowie w momencie zmiany na biosimilar. Przyszłe długoterminowe badania są konieczne, aby potwierdzić bezpieczeństwo, skuteczność i ustąpienie działań niepożądanych po zmianie.
W tym jednoośrodkowym prospektywnym badaniu kohortowym pacjentów z IBD, stwierdzono, że zmiana na biosimilar adalimumabu była bezpieczna i skuteczna w krótkim okresie obserwacji, zgodnie z międzynarodowym doświadczeniem z tym i innymi lekami biopodobnymi. Przy zmianie na biosimilar, lekarze przepisujący leki mogą spodziewać się, że u niektórych pacjentów rozwiną się nowe działania niepożądane, szczególnie u tych z wysokim poziomem lęku o zdrowie.
Podsumowanie
Badanie analizowało przejście z oryginalnego adalimumabu (Humira) na jego biosimilar (Amgevita) u pacjentów z zapalnymi chorobami jelit. W prospektywnym badaniu kohortowym wzięło udział 71 pacjentów, z których 64 ukończyło pełną obserwację. Wyniki wykazały, że zmiana była bezpieczna i skuteczna, bez istotnych różnic w obiektywnych markerach aktywności choroby. Zaobserwowano jednak zwiększoną częstość działań niepożądanych (25% pacjentów), szczególnie u osób z wyższym poziomem lęku o zdrowie, co może wskazywać na efekt nocebo. Analiza ekonomiczna wykazała znaczące oszczędności – średnio 1125€ miesięcznie na pacjenta w kosztach leków, dając roczną oszczędność około 864 000€ dla badanej grupy. Koszty wdrożenia programu zmiany były stosunkowo niskie (133€ na pacjenta), co potwierdza ekonomiczną zasadność przejścia na biosimilar.
